Beslenme sağlığı korumak geliştirmek ve yaşam kalitesini artırmak için ihtiyaç duyduğumuz besin öğelerini vücuda almaktır. Bununla birlikte yeterli ve dengeli beslenmek için vücudun gelişimini sağlamak için bilinçli bir şekilde yeme eylemini gerçekleştirmektir. Kesinlikle açlık duygusunu bastırmak, karın doyurmak anlamına gelmemektedir. Beslenme ile ilk tanıştığımız an anne karnında annenin yediği besinlerin veya annede depolanan besinlerin bebeğe ulaşmasıdır. Yeterli gelişim dönemini bu besinlerle sağlayan ve beslenen bebek ideal kilo aralığında doğmakta ve sonrasında da yine beslenme de önem arzeden anne sütü ile gelişmeye ve büyümeye devam etmektedir. Günümüzde beslenme ve yemek yeme arasındaki fark çoğu kişi tarafından bilinmemektedir. Yemek yeme herhangi bir besinden yarar sağlama güdüsünü taşımadan sadece Karın doyurma veya açlığı bastırma amacını taşırken, beslenme de ana ilke yeterli besin öğesini alarak vücudun ihtiyacını karşılamaktır.

Peki genel beslenme ilkeleri nelerdir diye bir bakacak olursak; ilk olarak yeterli besin öğesini vücuda alacak besin gruplarına ulaşmaktır, ikinci olarak bu besin gruplarını doğru besin pişirme yöntemleri uygulayarak en yüksek verimlilikte yemekler hazırlanmalıdır, birbirinin emilimini engelleyen besin grupları bir arada alınmak yerine farklı öğünler veya ara öğünlerde alınmalıdır. Beslenmenin bir diğer önemli kuralı ise birbirinin emilimini tam tersine olumlu yönde etkileyen besin grupları ise mümkün olduğunca bir arada alınarak biyo yararlılık artırılmalıdır. Doğru beslenme uygulayıp uygulayamadığımızı nasıl anlayabiliriz? Doğru beslenen çocuk kendi yaş grubu içinde belirlenen ağırlık ve boy uzunluğu aralığı içinde yer almakta, yetişkinler için ise, yine doğru beslenme bireyin kendi yaş ve cinsiyet grubuna dahil beden kitle indexi ve yağ oranı parametrelerinde olması gereken aralıkta olup olmadığına bakılmaktadır. Kişinin zayıf veya fazla kilo aralığında olması yanlış beslendiğini göstermektedir.

Böyle bir problemle karşılaşılması ve bu beslenme düzeninin değiştirilmeden aynı şekilde uygulanmaya devam etmesi kişinin ileride yaşayabileceği sağlık problemlerini işaret etmektedir. Peki ne yapılmalıdır? Öncelikli olarak bu kişinin beslenme öyküsünü derinlemesine incelenmelidir. Ardından beslenme konusunda yapılan yanlışlıklar bir bir izah edilmeli ve bunu düzeltmek için gerekiyorsa bazı alışkanlıklara ara verilmeli hatta vazgeçilmelidir. Ardından birey için uygun beslenme modülü ne ise onunla ilgili yol almaya devam edilecek şekilde bir beslenme planına geçiş yapılmalıdır. Başlangıçta bu evre oldukça zor geçebilmektedir. Çünkü bireyleri alışkanlıklarından uzaklaştırmak veya çevre faktörlerine bağlı olarak mecburen edinilen bazı alışkanlıklar için alternatif bulmaya çalışmak çoğu kişinin kabul edemediği veya uygulamada zorlandığı ve hatta pes etme durumuna geldiği anlardandır. Ancak doğru olana ulaşmak için mutlaka emek verilmeli ve yeterli beslenme planı mutlaka uygulanmalıdır. Beslenme programlarının aksadığı en önemli dönemler ilk olarak beslenme düzeninin sağlanmadığı hafta sonları, beraberinde seyahatler ve resmi tatillerdir.

Bu dönemlerde kişinin ideal değerlere yakınlığı veya uzaklığı göz önünde bulundurularak minik esnemeler yapılabilmekte ama kesinlikle temel bazı kuralların uygulamasından vazgeçilmemelidir. Bu yeni kazanmaya çalıştığımız beslenme alışkanlıkları zaman içinde bireyin vazgeçilmezleri arasına girecektir ancak tabii bu uzunca bir zaman alacaktır. Beslenmenin önem taşıdığı bir diğer konu ise hastalıklarda beslenme olarak belirtmemiz gerekebilir. Burada yapılması gereken şey ideal beslenme yerine, bireyin hastalık öyküsünü detaylıca alıp bu hastalığın birey üzerinde yarattığı olumsuz etkiyi azaltacak, beraberinde hastalığın yok olmasını sağlayacak yeni beslenme alışkanlıkları kazanmak ve hastalığın oluşumuna Zemin hazırlayan beslenme alışkanlıkları ise geride bırakacak şekilde bir düzen kurulmak zorundadır. Kanserde, diyabette, tansiyon hastalarında veya bunun gibi birçok alanda beslenme hastalıklarla oldukça önemli bir ilişki içindedir ve beslenmede yapılan yanlışlıklar hastalıkların birey üzerinde taşıdığı riski artırmaktadır.

Günümüzde beslenme adına yapılan yanlışlıkları genelde okul çağı çocuklarında, yoğun çalışma temposuna sahip annelerde, iş yaşamı nedeniyle fazlaca seyahatlere giden çalışanlarda görmekteyiz. Sahip oldukları beslenme bilinciyle bu kişiler genellikle yaptıkları yanlışlıkların farkında olup doğru beslenme ve ideal kilo aralığına gelmek için çaba göstermekte ve doğru kişilerden destek alma arayışı içinde olabilmektedirler. Diyetisyenler bu tarz bireylerle bir araya geldiklerinde genelde kısa bir beslenme öyküsü almaya çalışmakta ve beraberinde de onları motive ederek genel beslenme durumlarını iyileştirmek için bir plan ve program çizmek istemektedirler. Bu doğrultuda benim yapabileceklerim bireyin isteğine bağlı olmakla birlikte farklılık göstermektedir. Oluşturmuş olduğum farklı yemek paketleri bireyin hızlıca yeni alışkanlıklar kazanmasını sağlamakta ve ideal vücut ağırlığına ulaşması konusunda da yardımcı olmaktadır. Paketlerle kazanılmış alışkanlık sonrasında yapılacak görüşmelerle yavaş yavaş kişinin kendi alışkanlıkları haline dönüştürülmekte ve bu doğrultuda farklı beslenme listeleriyle ideal kiloya ulaşması, sağlık problemleri ile bağlantılı beslenme alışkanlıkları kazanması ve hedefe ulaşılması halinde de kontrol programları ile bu beslenme düzeninin aynı şekilde devam ettirilmesi hedeflenmektedir. Beslenme de ana ilke emek vermektir. Düzen sahibi olmayan bir kişinin doğru bir beslenme düzeninin olması mümkün değildir. Bu nedenle öncelikli olarak bireyin yaşantısını ne kadar karmaşık olursa olsun bir düzen oturtulmalıdır.

Bu düzen doğrultusunda ideal bir beslenme planı çıkartılmalıdır. Yeterli ve dengeli beslenen kişiler sağlam ve sağlıklı bir dış görünüşüne sahiptirler, hareketli ve oldukça canlıdırlar. Bununla birlikte ciltleri saçları ve gözleri parlaktır ve zihinsel gelişimleri de aynı fizyolojik gelişimleri gibi güzel tamamlandığı ve aslında halen gelişim gösterdiği için genelde çalışmaya istekli kişilerdir. Yeterli ve dengeli beslenmeyen bir kişi ise sık sık hasta olma yapısına sahiptir, sağlıksız bir görünüşü yanı sıra zayıf veya aşırı kilolu olma gibi bir fiziksel görüntüye sahip beraberinde ise sık sık sağlık problemi yaşama durumunu yaşamaktadır. Tüm bu olumsuzluklar bireyin hayat kalitesini düşürmekte ve sonuçları yeni bazı sağlık problemlerinin oluşmasına sebep olmaktadır. Beslenme deyince akla ilk gelen yetişkinler için hazır yemek paketleri, çocuklar için ise okula götürülen beslenme çantalarıdır. Yetişkinler için oluşturulan beslenme çantalarında dikkat edilmesi gereken unsur, çantada yer alan yiyeceklerin topluluk içinde tüketilebilinir, ısıtmayı gerektirmeyen mümkünse hatta yemesi kolay olacak şekilde planlanmasıdır.

Çocuklar için oluşturulan beslenme çantaları için ise hedef beslenme saatlerinde çocukların yemesi kolay, çevresindeki çocukları rahatsız etmeyecek şekilde kokmayan, pişirme derdi olmayan yiyecekleri sağlıklı bir şekilde tüketmesini sağlamaktır. Böyle bir düzenin tutturulması zaten çocuk veya yetişkinin zamanla zayıfsa kilo almasını, kiloluysa zayıflamasına destek verecektir. Beslenmenin hayati önem taşıdığı bilinciyle yol alırsak ve çevresel faktörlere bağlı olarak farklı sebeplerden dolayı beslenmeyi geri planda tutmazsak sağlıklı ve zinde bir kişi olma yolunda hızlıca ilerlemiş oluruz. Doğru beslenme nedir, nerede yanlış yapıyoruz, neleri değiştirebiliriz, hangi rahatsızlıklarımız var, yemek olarak ne bulabiliyoruz, bu yemekleri nasıl daha besleyici hale getirebiliriz, nasıl bir süreklilik kazanmasını sağlayabiliriz ve alışkanlıklarımızı nasıl değiştirebiliriz gibi soruların cevaplarını bulmamız gerekir. Benliğimizi ve vücudumuzu tanıdıkça zaten ihtiyaç duyduğumuz beslenme programını keşfedecek ve bize kötü gelen enerjinizi düşüren zararlı beslenme alışkanlıklarından yavaş yavaş uzaklaşıyor olacaksınız. Bu doğruda bence işe bu konuda uzman bir beslenme uzmanına giderek başlayın, kendinizi detaylıca tanımlayın, zaman içinde size yön göstererek doğru beslenme alışkanlığı kazanmanız konusunda yön göstermesini sağlayın ve bunları kalıcı hale getirmek için önce kendinize daha sonrada uygulamaya koyulduklarınıza inanın. Değişimi gördükçe mutlu olacaksınız.